کد مطلب:26080 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:27

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

داستانهاي قرآن در مقام تمثيل است يا واقعي است مثل قصه حضرت آدم وخوردن ميوه در خت منهيه ؟

تمثيل به معناي امري غير واقعي كه در عرف اهل ادب بكار مي رود درقرآن نيست بطوريكه در تفسير نمونه نيز در ذيل كريمه ‹‹نتلوا عليك من نبأ موسي وفرعون بالحق ...›› (1) آمده استتعبير بالحق اشاره به اين است كه آنچه در اينجا آمده ( داستان موسي و فرعون ) خالي از هرگونه خرافات وابا طيل واساطير ومطالب غير واقعي است وتلاوتي است توام با حق وعين واقعيت )) (2)

بايد گفت سبب استفاده از تمثيلهاي غير واقعي براي ما انسانها ناتواني ومحدوديت امكانات ماست وحال آنكه خداوند، عالم به تمام هستي استو آنچه راواقعيت دارد در بيان مقصود خود بكار مي گيرد نه امري غير واقعي را . نكتهاي ديگر كهدر بيان حقيقت تمثيل مي توان گفت اين است كه تمثيل تصوير بعد مثالي پديده ها است ، به بياني رساتر چهره آنسويي وباطني پديده ها از جمله اعمال ما است . آيهشريفه (( مثلهم كمثل الذي استوقدنارا)) (3) شاهدي است بر اين مدعا كه دلالت بر چهره باطني اعمال منافقين دارد يا به تعبيري تمثل اعمال منافقانه ايست كه صورت مي پذيرد .بنا براين تمثيل در قرآن به معناي اعتباري وغيرواقعي آن نيست بلكه بيان بعد لطيفتر پديده هاست كه فاقد آثار طبيعي ومادي است ووقوع خارجي دارد.

حتي بافته هاي ذهن وفكر بشر از آن حيث كه صورتگري مي كند از يك نحوه وجود برخوردار است مثل تصويري كه بر روي كاغذ حك مي شود نمي توان در اين حال منكر وجود آن بود واگر تخيلات غير واقعي خوانده مي شود منظور آن است كه آثارپديده هاي مادي را براي ما ندارند نه آنكه اصلا وجود نداشته باشند زيرا وجود آنها براي ما امري واضح ومحسوس است .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ



1- سوره قصص آيه 3، (( اي رسول) ما از حكايت موسي و فرعون به حق بر تو بيان مي كنيم )

2- تفسير نمونه - جلد16-ص 10 .

3- سوره بقره آيه 17 ، ( مثل ايشان مثل كسي است كه آتش بيافروزد )





تمثيل درداستان آدم وحوا ( عليهما السلام ) نيز بيان حياتي مثالي است ، پيش از عالم دنيا كه در سير نزول وجود دارد وهمانطوركه گفته شد ((مثال)) يكي از عوالم وجود محسوب مي شود وبهشتي كه آدم وحوا از آن خارج شدند از اين عالم است .

در پايان بايد گفت اين سؤال وپاسخ مقدمه ايست براي پاسخگويي به اشكالاتي كه در اين بين پيش خواهد آمد، وما منتظر سؤالات بعدي جهت روشنتر شدن مطلب هستيم .